HEALTH MATTERS ဆီးနှင့်ကျာက်ကပ် ကျန်းမာရေး အကြောင်းသိကာင်းစရာ 4 / 4

ကျောက်ကပ်က ဘယ်လိုအ ုပ်လုပ်သလဲ

AI Gemini အဖြေ

ကျောက်ကပ် (Kidneys) က ကျွန်တော်တို့ ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ အရေးကြီးတဲ့ စစ်ထုတ်ခြင်းစနစ် (filter system) အဖြစ် လုပ်ဆောင်ပါတယ်။

အဓိကလုပ်ဆောင်ပုံကတော့-

• အညစ်အကြေးများကို စစ်ထုတ်ခြင်း: ကျောက်ကပ်ရဲ့ အဓိကတာဝန်ကတော့ သွေးကို သန့်စင် ပေးဖို့ပါပဲ။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့ သွေးတွေ လည်ပတ်နေရင်း ထွက်လာတဲ့ အညစ်အကြေးတွေ (ဥပမာ- ယူရီးယား (urea) လို့ခေါ်တဲ့ ပရိုတင်းဓာတ်တွေ ပျက်စီးရာကရတဲ့ အညစ်အကြေး) နဲ့ ရေဓာတ် ပိုလျှံတာတွေကို ဖယ်ရှားပေးပါတယ်။ ဒီအညစ်အကြေးတွေနဲ့ ပိုနေတဲ့ရေတွေ ပေါင်းပြီး ဆီး (urine) အဖြစ် ထွက်သွားတာပါ။

• ရေ၊ ဆားနဲ့ ဓာတ်သတ္တုများကို မျှတအောင် ထိန်းညှိခြင်း: ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာရှိတဲ့ ရေပမာဏ၊ ဆိုဒီယမ် (sodium)၊ ပိုတက်ဆီယမ် (potassium)၊ ကယ်လ်ဆီယမ် (calcium) စတဲ့ အရေးကြီးတဲ့ ဆားဓာတ်နဲ့ ဓာတ်သတ္တုပမာဏတွေကို ကျောက်ကပ်က အမြဲတမ်း မျှတနေအောင် ထိန်းညှိပေးပါတယ်။ ဒါမှသာ အာရုံကြောတွေ၊ ကြွက်သားတွေနဲ့ တစ်ရှူးတွေ ပုံမှန်အလုပ်လုပ်နိုင်မှာပါ။

• သွေးဖိအား ထိန်းချုပ်ပေးခြင်း: ကျောက်ကပ်က ဟော်မုန်း တွေ ထုတ်လုပ်ပေးပြီး သွေးကြောတွေရဲ့ ကျုံ့ခြင်း၊ ပွခြင်းကို ထိန်းညှိပေးကာ သွေးဖိအား (blood pressure) ကို ထိန်းချုပ်ပေးပါတယ်။

• သွေးနီဥ ထုတ်လုပ်ခြင်းကို ကူညီခြင်း: Erythropoietin လို့ခေါ်တဲ့ ဟော်မုန်းကို ထုတ်ပေးပြီး သွေးနီဥ (red blood cells) ထုတ်လုပ်မှုကို လှုံ့ဆော်ပေးပါတယ်။

ကျောက်ကပ် စစ်ထုတ်ပုံ အဆင့်ဆင့်

ကျောက်ကပ်တစ်ခုချင်းစီမှာ နက်ဖရွန် (nephrons) လို့ခေါ်တဲ့ သွေးကို စစ်ထုတ်ပေးတဲ့ အလွန်သေးငယ်တဲ့ ယူနစ်ပေါင်း တစ်သန်းနီးပါး ပါဝင်ပါတယ်။

1. စစ်ထုတ်ခြင်း (Filtration):

• သွေးတွေက ကျောက်ကပ်ထဲကို သွေးလွှတ်ကြော (renal artery) ကတစ်ဆင့် ရောက်လာပြီး နက်ဖရွန်ရဲ့ ဂလိုမာရူလပ်စ် (glomerulus) လို့ခေါ်တဲ့ သေးငယ်တဲ့ သွေးကြောစုဆီကို ဝင်ပါတယ်။

• ဂလိုမာရူလပ်စ်က သွေးကို စစ်ထုတ်လိုက်ပြီး ရေ၊ အညစ်အကြေးနဲ့ သေးငယ်တဲ့ မော်လီကျူးတွေကို ကျောက်ကပ်ပြွန် (tubule) ထဲကို ဝင်စေပါတယ်။

2. ပြန်လည်စုပ်ယူခြင်း (Reabsorption):

• ကျောက်ကပ်ပြွန်ထဲ ရောက်လာတဲ့ အရည်တွေထဲက ခန္ဓာကိုယ်အတွက် ပြန်လိုချင်တဲ့ အာဟာရဓာတ်တွေ (ဥပမာ- ရေအများစု၊ သကြားဓာတ်၊ အမိုင်နိုအက်ဆစ်၊ ဆားဓာတ်) တွေကို သွေးထဲကို ပြန်လည်စုပ်ယူ ပေးပါတယ်။

3. အညစ်အကြေး ထုတ်လွှတ်ခြင်း (Excretion):

• ပြန်လည်စုပ်ယူပြီးနောက် ကျန်ရှိတဲ့ ပိုလျှံနေတဲ့ အညစ်အကြေးတွေနဲ့ ရေတွေက ဆီး အဖြစ် ဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။

• ဒီဆီးတွေက ဆီးပြွန် (ureters) ကတစ်ဆင့် ဆီးအိမ် (bladder) ကိုရောက်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်အပြင်ဘက်ကို စွန့်ထုတ်လိုက်တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုမျိုး တစ်နေ့ကို သွေးလီတာ ၁၈၀ (ခန့်မှန်းခြေ) လောက်ကို စစ်ထုတ်ပေးပြီး အဲဒီထဲကမှ ၁-၂ လီတာလောက်ပဲ ဆီးအဖြစ် ထွက်သွားတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ကျောက်ကပ်ရောဂါ ကြောက်စရာ

ဖတ်စရာမှတ်စရာ
ကြည့်စရာ သိစရာ
ကျန်းမာရေးရာ စာပဒေသာ

ဆီးနှင့်ကျောက်ကပ် ကျန်းမာရေးအကြောင်း
သိကောင်းစရာများ

(၁)

အောက်ပါ ayemyint.blog web page
အင်တာနက်စာမျက်နှာများ ထဲတွင်
စိတ်ဝင်စားသူများ ဝင်ရောက်ကြည့် ရှု လေ့လာနိုင်ကြပါသည် ။

၎င်းပြင်

(၂)

ကျောက်ကပ် ကျန်းမာရေးပြဿနာများနှင့်ပတ်သက်ဆက်စပါလျက်
မိမိဆေးစစ် ရရှိထားသော ဆီးနှင့်ကျောက်ကပ် ကျန်းမာရေး အချက်မျာူအပေါ်
အသေးစိတ် ဆက်ခက် သိရှိလိုသဖြင့်
ဘနေ့ အင်တာနက် ငမ္ဘာထဲမှ AI ညာဏ် ရည် တု ဖြင် Chat GPT ကိုစုံစမ်းမေးမြန်းရ၇ှိသည်များကို Google AI Gemini သို့ မြန်မာပြန် စေခဲံ့ရာမှ ရရှိ သည့်ကျောက်ကပ်ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အချိက်အလက်များကို
စိတ်ဝင်စားသူ စာဖတ်သူများအတွက် ကူးယူ မျှဝေပေ:လိုက်ပါတယ် .

ဆက်ရန်

မြန်မာပြည်သူအများ စိတ်အေးချမ်းသာ ကျန်မာပျော်ရွှင် ရှိ နေကြရေး မျော် တွေးဆ န္ဒပြုလျက်

မေတ္တာဖြင့်

အေးမြင့် ( ညောင်တုန်း)
24 September 2025