HISTORY BURMA ပျူခေတ် အနုပညာ ။ နိုင်ပန်းလှ၏ ပျူ အနုပညာ ကြေးရုပ်များနှင့် ပျူ ယဉ်ကျေးမှု

ဝီကီပီးဒီးယား မှ

ဒေါက်တာ နိုင်ပန်းလှ B.Sc., Ph.D., LLD.

မွေးဖွား မတ် ၂၀၊ ၁၉၂၃ ကော့ဗိန်းဂျိုင်းမြစ်ကမ်း၊ ကရင်ပြည်နယ်

ကွယ်လွန် ဇွန် ၁၈၊ ၂၀၁၀ (အသက် ၈၇) ရန်ကုန်မြို့

သေဆုံးရခြင်း အကြောင်းရင်း လေဖြတ်ခြင်း

နိုင်ငံလူမျိုး မြန်မာ လူမျိုး မွန်

ပညာရေး • ကရင် ကေဘီအမ် အထက၊ မော်လမြိုင်

• မြို့မအထက်တန်းကျောင်း၊ ရန်ကုန်

မိခင်ကျောင်း

Pacific Western တက္ကသိုလ်၊ လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ်မြို့

အလုပ်အကိုင်

• ပါမောက္ခ၊ မွန်စာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှု၊ ဂျပန်တိုကျိုတက္ကသိုလ် (၁၉၈၈)

• အမြဲတမ်းပါမောက္ခ၊ မေယိုတက္ကသိုလ်၊ ဂျပန် (၁၉၉၄)

ကျော်ကြားမှုအရင်းခံ

ခေတ်ဟောင်းနှင့် ခေတ်သစ် မွန်စာပေနှင့် ကျောက်စာ c

ထင်ရှားသည့် လုပ်ဆောင်မှု

ရာဇဓိရာဇ်အရေးတော်ပုံကျမ်း (၁၉၅၈)

ဘွဲ့

• ယဉ်ကျေးမှု မနုဿဗေဒ B.Sc., Ph.D. (၁၉၉၁)

• ဥပဒေပါရဂူ LL.D. (၁၉၉၂)

မိဘ(များ) ဦးကြွ၊ ဒေါ်ချို

ဆွေမျိုးသားချင်း မွေးချင်း ၇ ဦး

နိုင်ပန်းလှကို ၁၂၈၄ – ခုနှစ်၊ တန်ခူးလဆန်း ၄- ရက်၊ အင်္ဂါနေ့( ၂၀-၃-၁၉၂၃ )နေ့တွင် ကရင်ပြည်နယ် ဂျိုင်းမြစ်ကမ်းပေါ်ရှိ ကော့ဗိန်း(အိုးသည်ကုန်း)ရွာ၌ ရွာသူကြီး ဦးကြွနှင့် ဒေါ်ချိုတို့မှ ဖွားမြင်သည်။ မွေးချင်း ၇ ဦးအနက် စတုတ္ထမြောက် သား ဖြစ်သည်။

ငယ်စဉ်က ဖခင် တည်ထောင်ခဲ့သော ရွာဘုန်းကြီးကျောင်းတွင် မွန်၊ မြန်မာ၊ အင်္ဂလိပ်စာ များကို ဆရာတော် ဦးဝိသုဒ္ဓ ထံတွင် စတင်သင်ကြားခဲ့သည်။ ရွာရှိ အစိုးရအလယ်တန်းကျောင်းမှ စတုတ္ထတန်းအောင်မြင်ပြီး မော်လမြိုင် ကရင် ကေဘီအမ် အထကတွင် ဆက်လက် ပညာသင်ရာ ၁၉၃၉ – ၄၀ ပြည့်နှစ်တွင် သတ္တမတန်း အောင်သည်။ ထိုနှစ်မှာ ရန်ကုန် သန်းခေါင်စာရင်းရုံးတွင် စတင် အမှုထမ်း သည်။ မကြာခင် မိဘများ ပြန်ခေါ်၍ မော်လမြိုင် အစိုးရ အထက်တန်းကျောင်းတွင် အဌမတန်းမှာ ပညာဆက်လက် သင်ယူခဲ့သည်။ ထိုနှစ်မှာ စစ်ဖြစ်လာ၍ ကော့ဗိန်းတွင် ပြန်နေရသည်။ ရွာတွင် အင်္ဂလိပ်စာကို ဒေါက်တာ သန်းမြင့်ထံ သင်ကြားရင်း ရွာရှိ ကလေးများအတွက် မွန်အမျိုးသားကျောင်း တည်ထောင်ပေးကာ အင်္ဂလိပ်၊ မြန်မာ၊ မွန်စာပေများကို သင်ကြားပေးသည်။ ၁၉၄၆ – ခုနှစ် စစ်ကြီးအပြီးတွင် ရန်ကုန်သို့ တပည့်လေးယောက်ကို စရိတ်ခံ ခေါ်ယူကာ အပြီးအပိုင် ပြောင်းနေသည်။ ရန်ကုန်မြို့ မြို့မ အထက်တန်းကျောင်း တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းတွင် ၃ လကြာ ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဓာတုဗေဒမင်းကြီး ရုံး၊ ဓာတ်ခွဲခန်း လက်ထောက်နှင့် ဒုတိယ စာရေးအဖြစ်အမှုထမ်းရင်း နိုင်ငံရေးမပါသော ရာမညမွန်အသင်းချုပ်တွင် အကျိုးဆောင် အတွင်း ရေးမှူးအဖြစ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးချစ်သောင်း (ဓာတုဗေဒမင်းကြီး) နှင့်အတူ ဆောင်ရွက်သည်။

မွန်ရိုးရာကို ထိန်းသိမ်းသူ

မွန်ဘာသာ စကားသည် မထိန်းသိမ်းလျှင် အနှစ် ၄၀ အတွင်း ကွယ်ပျောက်တော့မည်ဟု အဆိုပါ အင်တာဗျူးတွင် ပြောထားပြီး The Nation သတင်းစာက မွန်ဘာသာ စကားကို ကယ်တင်သူ ဟူ၍ ရည်ညွှန်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဒေါက်တာနိုင်ပန်းလှသည် ဂျပန်မှ ပြန်ရောက်ချိန်မှစ၍ ခေတ်ဟောင်းနှင့် ခေတ်သစ် မွန်ကျောက်စာနှင့် စာပေကို ရန်ကုန်မြို့တွင် သင်ကြားပို့ချခဲ့ပြီး မွန်ပညာရှင် မျိုးဆက်သစ်များကိုလည်း မွေးထုတ်ပေးခဲ့သည်။ ယဉ်ကျေးမှု သုတေသန၏ မြန်မာ့အသံရေဒီယို အစီအစဉ်မှ ယဉ်ကျေးမှု သုတေသနဆိုင်ရာများကို မကြာခဏ တင်ပြထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။

၂၀ဝ၉ အောက်တိုဘာလတွင် တစ်လကြာ ဆေးရုံတက်ရသည်။ လေဖြတ်ပြီး စကားသိပ်မပြောနိုင်တော့ချေ။ ဆေးရုံတွင် တစ်လနေပြီး ပြန်ဆင်းလာသည်။

ရာဇာဓိရာဇ် အရေးတော်ပုံကျမ်း

ဒေါက်တာနိုင်ပန်းလှသည် ထိုင်းနိုင်ငံဘန်ကောက်မြို့အနီးရှိ ပတ်လတ်ကျေးရွာမှ တွေ့ရှိရသည့် မွန်ပေမူကို အခြေပြု၍ မွန်နှင့် မြန်မာ ပေမူများ၊ ဦးကုလားရာဇဝင်မှန်နန်းရာဇဝင်တို့နှင့် တိုက်ဆိုင်စစ်ဆေးကာ “ရာဇာဓိရာဇ် အရေးတော်ပုံကျမ်း” ကို ပြုစုခဲ့ရာ နောက်အကျဆုံးနှင့် အပြည့်စုံဆုံး ကျမ်းအဖြစ် ထင်ရှားသည်။[ကိုးကားချက်လိုသည်]

ရာဇာဓိရာဇ် အရေးတော်ပုံကျမ်းကို ၁၉၅၈ ခုနှစ်တွင် မွန်ဘာသာဖြင့် ရှင်းလင်းချက်များနှင့်တကွ မြန်မာနိုင်ငံ သုတေသနအသင်းမှ ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ နောင် ဆယ်နှစ် အကြာတွင်မှ မြန်မာဘာသာဖြင့် ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။

ပညာရေး

မော်လမြိုင်မြို့ရှိ ကရင် ကေဘီအမ် အထက်တန်းကျောင်း၊ ရန်ကုန်မြို့ရှိ မြို့မ အထက်တန်းကျောင်းတို့တွင် ပညာသင်ယူသည်။

၁၉၅၃ ခုနှစ်တွင် ယဉ်ကျေးမှု ဝန်ကြီးဌာန၌ မွန်ယဉ်ကျေးမှု အထက်တန်းအရာရှိအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်သည်။ ၁၉၅၈ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံ၊ ဟားဗတ် တက္ကသိုလ်၌ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ နှီးနှောဖလှယ်ပွဲ၌ မွန်မြန်မာယဉ်ကျေးမှုသမိုင်း သုတေသနကျောက်စာ မနုဿဗေဒ ဆိုင်ရာများကို တင်ပြဆွေးနွေးခဲ့ပြီး ကမ္ဘာတစ်ပတ် သုံးလကြာ လှည့်လည်ခွင့် ရခဲ့သည်။ ဟားဗတ် တက္ကသိုလ်၏ ဖိတ်ကြားမှုကို ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးက မလွှတ်၍ ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနုထံ စာရေးတင်ပြရာ ဦးနုအမိန့်ဖြင့် သွားခွင့်ရခဲ့သည်။ ဦးနုသည် သူ၏ကျေးဇူးရှင်ဟု အမြဲပြောသည်။ ၁၉၆၇-ခုနှစ်တွင် တရုတ်ပြည်သို့ ရှေးဟောင်းသုတေသန အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် သွားရောက်လေ့လာခဲ့ရသည်။

၁၉၈၆-ခုနှစ်၊ ဇွန်လ(၃)ရက်နေ့တွင် အစိုးရဝန်ထမ်း အဖြစ်မှ အနားယူသည်။

၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် ဂျပန်နိုင်ငံ တိုကျိုတက္ကသိုလ်၌ ဧည့်ပါမောက္ခအဖြစ် ဆောင်ရွက်ရင်း သမိုင်းနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ဆိုင်ရာ စာအုပ် ၄ အုပ်ကို အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် ထုတ်ဝေသည်။

၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံ၊ လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ်ရှိ Pacific Western တက္ကသိုလ်မှ ယဉ်ကျေးမှု မနုဿဗေဒ အထူးပြုဖြင့် B.Sc. နှင့် Ph.D. ဘွဲ့များကို ဂုဏ်ထူးနှင့် ရရှိခဲ့သည်။

၁၉၉၂ ခုနှစ်တွင် မွန်ဓမ္မသတ် ၁၁ မျိုးကို ကျမ်းပြုသဖြင့် ဥပဒေ ပါရဂူ (LL.D.) ဘွဲ့ကို ယင်းတက္ကသိုလ်မှပင် ချီးမြှင့်ခြင်း ခံရသည်။

ဒေါက်တာ နိုင်ပန်းလှသည် အသက် ၇၀ နားနီးတွင်မှ အဆင့်မြင့်ဘွဲ့များကို ဆက်တိုက် ရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

တက္ကသိုလ် ဆရာဘဝ

၁၉၉၄ ခုနှစ်တွင် ဂျပန်နိုင်ငံအိုကီနာဝါကျွန်းရှိ မေယိုတက္ကသိုလ်၌ အမြဲတမ်း ပါမောက္ခအဖြစ် အရှေ့တောင်အာရှ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် သမိုင်းဘာသာရပ်များကို ပို့ချပေးခဲ့သည်။ မြန်မာ့ ရှေးဟောင်းသုတေသန ဦးစီးဌာနတွင်လည်း သုတေသနမှူးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သေးသည်။

နောက်ဆုံးအချိန်

သမိုင်းနှင့် မွန်-မြန်မာ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ပညာရှင် ဒေါက်တာ နိုင်ပန်းလှသည် ရန်ကုန်မြို့၌ ၂၀၁၀ ဇွန်လ ၁၈ ရက်နေ့တွင် လေဖြတ်ထားသည့် ဒဏ်ဖြင့် ကွယ်လွန်သွားသည်။ ကွယ်လွန်ချိန်တွင် အသက် ၈၈ နှစ် ရှိပြီဖြစ်သည်။ [၁]

ကိုးကား

ဒေါက်တာ

နိုင်ပန်းလှ

B.Sc., Ph.D., LLD.

မွေးဖွား

မတ် ၂၀၊ ၁၉၂၃

ကော့ဗိန်းဂျိုင်းမြစ်ကမ်း၊ ကရင်ပြည်နယ်

ကွယ်လွန်

ဇွန် ၁၈၊ ၂၀၁၀ (အသက် ၈၇)

ရန်ကုန်မြို့

သေဆုံးရခြင်း အကြောင်းရင်း

လေဖြတ်ခြင်း

နိုင်ငံလူမျိုး

မြန်မာ

လူမျိုး

မွန်

ပညာရေး

• ကရင် ကေဘီအမ် အထက၊ မော်လမြိုင်

• မြို့မအထက်တန်းကျောင်း၊ ရန်ကုန်

မိခင်ကျောင်း

Pacific Western တက္ကသိုလ်၊ လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ်မြို့

အလုပ်အကိုင်

• ပါမောက္ခ၊ မွန်စာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှု၊ ဂျပန်တိုကျိုတက္ကသိုလ် (၁၉၈၈)

• အမြဲတမ်းပါမောက္ခ၊ မေယိုတက္ကသိုလ်၊ ဂျပန် (၁၉၉၄)

ကျော်ကြားမှုအရင်းခံ

ခေတ်ဟောင်းနှင့် ခေတ်သစ် မွန်စာပေနှင့် ကျောက်စာ c

ထင်ရှားသည့်

လုပ်ဆောင်မှု

ရာဇဓိရာဇ်အရေးတော်ပုံကျမ်း (၁၉၅၈)

ဘွဲ့

• ယဉ်ကျေးမှု မနုဿဗေဒ B.Sc., Ph.D. (၁၉၉၁)

• ဥပဒေပါရဂူ LL.D. (၁၉၉၂)

မိဘ(များ)

ဦးကြွ၊ ဒေါ်ချို

ဆွေမျိုးသားချင်း

မွေးချင်း ၇ ဦး

1. ဒေါက်တာ နိုင်ပန်းလှ ၏ ရာဇာဓိရာဇ် အရေးတော်ပုံကျမ်း

ကဏ္ဍများ: ၁၉၂၃ မွေးဖွားသူများ၂၀၁၀ ကွယ်လွန်သူများမြန်မာ သမိုင်းပညာရှင်များမွန်လူမျိုးများမြန်မာ တက္ကသိုလ် ပါမောက္ခများ

နိုင်ပန်းလှ’S FOLLOWERS (1)

နိုင်ပန်းလှ

Born in Mon State, Myanmar ( March 20, 1923 )

Died ( June 18, 2010 )

Genre History, Cultural Anthropology

ဒေါက်တာနိုင်ပန်းလှကို ၁၂၈၄ ခုနှစ်၊ တန်ခူးလဆန်း ၄ ရက်၊ အင်္ဂါနေ့ ( ၂၀-၃-၂၉၂၃) တွင် မွန်ပြည်နယ် ဂျိုင်းမြစ်ကမ်းပေါ်ရှိ ကော့ဗိန်း (အိုးသည်ကုန်း) ရွာ၌ ရွာသူကြီး ဦးကြွနှင့် ဒေါ်ချိုတို့မှ ဖွားမြင်သည်။ မွေးချင်း ၇ ဦးအနက် စတုတ္ထမြောက် သား ဖြစ်သည်။

ဆရာကြီးသည် မှေးမှိန်စပြုလာသော မွန်ဘာသာစကားနှင့် မွန်ယဥ်ကျေးမှုကို ပြန်လည်ထုတ်ဖော်အရောင်တင်ပေးခဲ့သူအဖြစ် အထူးထင်ရှားပြီး The Nation သတင်းစာက “မွန်ဘာသာ စကားကို ကယ်တင်သူ” ဟူ၍ ရည်ညွှန်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ ဒေါက်တာနိုင်ပန်းလှသည် ဂျပန်မှ ပြန်ရောက်ချိန်မှစ၍ ခေတ်ဟောင်းနှင့် ခေတ်သစ် မွန်ကျောက်စာနှင့် စာပေကို ရန်ကုန်မြို့တွင် သင်ကြားပို့ချခဲ့ပြီး မွန်ပညာရှင် မျိုးဆက်သစ်များကိုလည်း မွေးထုတ်ပေးခဲ့သည်။

ဒေါက်တာနိုင်ပန်းလှသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဘန်ကောက်မြို့အနီးရှိ ပတ်လတ်ကျေးရွာမှ တွေ့ရှိရသည့် မွန်ပေမူကို အခြေပြု၍ မွန်နှင့်မြန်မာပ …more

နိုင်ပန်းလှ’S BOOKS

Average rating: 4.41 · 17 ratings · 1 review · 1 distinct workSimilar authors

ရာဇဓိရာဇ် အရေးတော်ပုံကျမ်း

4.41 avg rating — 17 ratings — published 1968 — 2 editions

* Note: these are all the books on Goodreads for this author. To add more, click here.

မွန်ပညာရှင်ကြီး နိုင်ပန်းလှ ကွယ်လွန် – ၂၁ ဇွန်၊ ၂၀၁၀

နိုင်ကွန်းအိန်

ဒေါက်တာနိုင်ပန်းလှ၏ နာမည်ကြီးလက်ရာ ရာဇာဓိရာဇ် အရေးတော်ပုံကျမ်း။

မျှဝေပါ

မွန်စာပေ၊ မွန်လူမျိုး တိုးတက်ရေးအတွက် တစိုက်မတ်မတ် လုပ်လာခဲ့သူ မွန်အမျိုးသား ပညာရှင် ဒေါက်တာနိုင်ပန်းလှဟာ ဇွန်လ ၁၈ ရက်နေ့မှာ ကွယ်လွန်သွားပါတယ်။ အသက် ၇ဝ ကျော်မှ PH.D, LLB ပါရဂူဘွဲ့တွေ ရခဲ့သူ ဆရာနိုင်ပန်းလှဟာ မကွယ်လွန်ခင် အချိန်အထိ သုတေသန စာတမ်းတွေ ရေးသား ပြုစုနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပါမောက္ခ ဒေါက်တာနိုင်ပန်းလှ ကွယ်လွန်သွားတာဟာ မွန်လူမျိုးတွေအတွက် သာမက မြန်မာနိုင်ငံက သုတေသန လုပ်ငန်းတွေ အတွက်လည်း အကြီးအကျယ် ဆုံးရှုံးမှု ဖြစ်တယ်လို့ ပညာရှာနေသူတွေက ပြောပါတယ်။ ဒီအကြောင်း အပြည့်အစုံကို ထိုင်းအခြေစိုက် သတင်းထောက် နိုင်ကွန်းအိန်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။

မွန်အမျိုးသား စာပေနဲ့ သုတေသန ပညာရှင် တဦးဖြစ်သူ အသက် ၈၈ နှစ်အရွယ် ပါမောက္ခ ဒေါက်တာနိုင်ပန်းလှဟာ ရန်ကုန်မြို့ နေအိမ်မှာ ကွယ်လွန်သွားခဲ့တယ်လို့ မိသားစုဝင်တဦးကို ဆက်သွယ်မေးခဲ့ရာမှာ အခုလို ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

“၁၈ ရက်နေ့ ၅ နာရီ မနက်ပိုင်းနော်။ သူ့ရဲ့နေအိမ်မှာပဲ။ လူကြီးရောဂါပါပဲ။ တနင်္ဂနွေနေ့ ၁ နာရီလောက်မှာ သဂြုႋဟ်ပါတယ်။”

ပါမောက္ခ ဒေါက်တာနိုင်ပန်းလှရဲ့ အရိုးပြာတွေကို သူ့ချက်မြှုပ်ဇာတိဖြစ်တဲ့ ကော့ကရိတ်မြို့နယ် ကော့ဘိန်းကျေးရွာမှာ ဂူသွင်း မြှုပ်နှံသွားမယ်လို့ မိသားစုတွေက ပြောပါတယ်။ သူ့ရဲ့ သက်တမ်းတလျှောက်မှာ သုတေသန လုပ်ငန်းတွေကို အားကြိုးမာန်တက် လုပ်ဆောင်ခဲ့သူ ဖြစ်သလို သူရေးသားခဲ့တဲ့ စာပေတွေဟာ သမိုင်းမှတ်တိုင်အဖြစ် စာပေယဉ်ကျေးမှု သုတေသန သမားတွေအတွက် အဖိုးမဖြတ်နိုင်ဘူးလို့ လေ့လာသူတွေက ဆိုပါတယ်။ ပါမောက္ခ ဒေါက်တာနိုင်ပန်းလှ ရေးသားခဲ့တဲ့ သုတေသနစာပေတွေ အပေါ်မှာ အစဉ်တစိုက် လေ့လာခဲ့သူ၊ ဒေါက်တာနိုင်ပန်းလှနဲ့ ရင်းနှီးသူဖြစ်တဲ့ မွန်စာပေ သုတေသီ နိုင်အောက်ပိုင်ကို မေးမြန်းခဲ့ရာမှာ အခုလိုပြောပါတယ်။

“ဒေါက်တာနိုင်ပန်းလှရဲ့ စာတွေထဲမှာ ဆိုလို့ရှိရင် ရာဇဓိရာဇ် အရေးတော်ပုံကျမ်း အကောင်းဆုံးစာအုပ်လို့ ပြောရမှာပေါ့။ သူ့သက်တမ်းတလျှောက် ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ သုတေသနတွေပေါ့လေ။ မွန် ရှေးဟောင်းကျောက်စာ သမိုင်း အထောက်အထား ဒါတွေဟာ တော်တော်တန်ဖိုးရှိတယ်။ ဒီ အင်္ဂလိပ်ဘာသာနဲ့ ထုတ်တဲ့ မွန်စာသင်ကြားမှုပေါ့နော်၊ အဲဒါ အချက်အလက်ကျကျ၊ နောက်ပြီးတော့ တခုက ဝါရီရူဖြတ်ထုံး ဓမ္မသတ်ကျမ်းပေါ့နော်၊ မွန်ဓမ္မသတ်ကျမ်း ၁၁ စောင်တွဲပေါ့၊ အဲဒါတခုရယ်၊ သူ့ရဲ့ ဆောင်းပါးတွေထဲမှာ သူထုတ်ခဲ့တဲ့ ဒေါက်တာနိုင်ပန်းလှ၏ သုတေသန စာတမ်းများ ဆိုလို့ရှိရင် စာပေပညာရှင်တွေ၊ စာပေဝါသနာရှင်တွေ အနေနဲ့ တော်တော် အထောက်အကူဖြစ်တဲ့ စာအုပ်ပဲ။”

ပါမောက္ခ ဒေါက်တာနိုင်ပန်းလှ ကွယ်လွန်သွားတာဟာ မွန်လူမျိုးတွေသာမက မြန်မာနိုင်ငံ သုတေသီလုပ်ငန်းအတွက် ဆုံးရှုံးမှုတရပ်လို့ မွန်သုတေသီ နိုင်အောက်ပိုင်က ပြောပါတယ်။

“နိုင်ပန်းလှလို ဆရာမျိုး တော်တော်ရှာရခက်တယ်လို့ ကျနော် ယူဆတယ်။ နောက်ပြီး သူနဲ့အလားတူ ဆက်ကြိုးစားသွားနိုင်ဖို့က တော်တော်လေးကို အချိန်ယူရတယ်။ အခုလို တန်ဖိုးရှိတဲ့ အသိဉာဏ်ရှိတဲ့ ပညာရှင်တယောက် ကွယ်လွန်သွားတော့ မွန်ပြည်သူလူထု တရပ်လုံးကတော့ ဝမ်းနည်းမှာပေါ့။ ကျနော့်အနေနဲ့ကလည်း တော်တော်ဝမ်းနည်းပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ နောက်ထပ် ဒီစာတွေ၊ ဒီ ရှေးဟောင်းမွန်တွေရဲ့ အမွေအနှစ်တွေ ဖော်ထုတ်ဖို့ အများကြီးရှိတဲ့ အထဲမှာ ဘယ်သူတွေ ဖော်ထုတ်နိုင်မလဲ ဆိုတာက။”

ပါမောက္ခ ဒေါက်တာနိုင်ပန်းလှဟာ ကရင်ပြည်နယ် ကော့ကရိတ်မြို့နယ် ကော့ဘိန်းရွာမှာ ၁၉၂၃ ခုနှစ်က မွေးဖွားခဲ့ပါတယ်။ အခြေခံပညာ အထက်တန်းအထိသာ သင်ကြားခဲ့ပြီး ဓာတုဗေဒမင်းကြီး ဦးချစ်သောင်းရဲ့ ဓာတုဗေဒဌာနမှာ စာရေးအဖြစ် စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး ပါမောက္ခ ဒေါက်တာလုစ်နဲ့ တွဲဖက်ပြီး ရှေးဟောင်းသုတေသန လုပ်ငန်းတွေမှာ တာဝန်ယူခဲ့ပါတယ်။ နှစ် ၄ဝ ကျော် ရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှု သုတေသနဌာနမှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ အသက် ၇ဝ ကျော် ၁၉၉၁ ခုနှစ် အမေရိကန်နိုင်ငံ လော့စ်အိန်ဂျလိစ် မြို့မှာရှိတဲ့ တက္ကသိုလ်ကနေ ယဉ်ကျေးမှု၊ မနုဿဗေဒ အထူးပြုနဲ့ B.Sc ဘွဲ့ကို ရခဲ့သလို PH.D ဘွဲ့ကိုလည်း ဂုဏ်ထူးနဲ့ ရရှိခဲ့ပါတယ်။

၁၉၉၂ ခုနှစ်မှာ ဝါရီရူ ဓမ္မသတ်ကျမ်း ၁၁ စောင်တွဲကို ကျမ်းပြုခဲ့လို့ ဥပဒေ ပါရဂူဘွဲ့ကို ချီးမြှင့်ခြင်း ခံရပါတယ်။ ၁၉၉၄ ခုနှစ်မှာ ဂျပန်နိုင်ငံ အိုကာနာဝီကျွန်းမှာရှိတဲ့ မေရူတက္ကသိုလ်မှာ အမြဲတမ်း ပါမောက္ခအဖြစ် အရှေ့တောင်အာရှ ယဉ်ကျေးမှုနဲ့ သမိုင်းဘာသာရပ်တွေကို ပို့ချပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် မွန်ကျောင်းသား လူငယ်များ မွန်စာပေ တတ်မြောက်ရေးအတွက် နိုင်ပန်းလှ ထာဝရရန်ပုံငွေတခု တည်ထောင်ထားပြီး မွန်စာပေ ဘာသာပြန်ပြိုင်ပွဲတွေ၊ ပညာရေး ထူးချွန်တဲ့ မွန်ကျောင်းသားတွေကို ထောက်ပံ့ခဲ့ပါတယ်။ ကွယ်လွန်တဲ့ အချိန်အထိ သုတေသန စာပေတွေ ရေးသားနေဆဲလို့ ဆွေမျိုးသားချင်း တဦးက ပြောပါတယ်။

ဒါက်တာနိုင်ပန်းလှ စာအုပ်နှစ်အုပ်အား အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြစ် ထုတ်ဝေမည်

ဆရာကြီး ဒေါက်တာ နိုင်ပန်းလှ မကွယ် လွန်ခင် အင်္ဂလိပ် ဘာသာနဲ့ ရေးသားခဲ့ တဲ့ စာအုပ်နှစ် အုပ်ကို လောကအလင်း စာပေတိုက် ကနေ ဒီနှစ် စက်တင်ဘာ နဲ့ အောက်တိုဘာလ တို့မှာ ထုတ်ဝေသွား မယ်လို့ သိရပါတယ်။ ထုတ်ေ၀ သွားမယ့် စာအုပ် နှစ်အုပ် မှာ “A Short Mon History ” နဲ့ “ Archaeological Aspects on Old Pyu Mon Myanmar” တို့ဖြစ် ပြီး ပထမ တစ်အုပ်ကို စက်တင်ဘာလ ထဲမှာ ထုတ်ေ၀ သွားမှာ ဖြစ်ပြီး ဒုတိယ တစ်အုပ် ကိုတော့ နိုဝင်ဘာလ အတွင်း ထွက်ရှိ နိုင်ရန် ခန့်မှန်း ထားကြောင်း လောက အလင်း စာအုပ်တိုက် မှ စီစဉ်သူ မောင်ဇေယျက ပြောကြား ပါသည်။ “ကျွန်တော်တို့ လောက အလင်း စာအုပ် တိုက်က ဆရာကြီး ဒေါက်တာ နိုင်ပန်းလှ ရှိစဉ် တုန်းက စာအုပ် နှစ်အုပ် ထုတ်ဝေဖို့ တောင်း ထားတယ်။ စာအုပ် နှစ်အုပ် စလုံး စိစစ်ရေးက ကျပြီးပြီ။ ထုတ်ဝေဖို့ ပြင်ဆင် နေတယ်” လို့ သူက ဆိုပါတယ်။

‘ A Short Mon History က မွန် သမိုင်း အကျဉ်းချုပ်ပါ။ ရှေးဟောင်း သုတေသန အထောက် အထား၊ ဘာသာ ဗေဒ အထောက် အထား တွေနဲ့ ရေးထား တဲ့ သုတေသန စာတမ်းပါ။ တစ်ခါမှ တော့ ပုံနှိပ်ပြီးသား မရှိသေးဘူး။ ဆရာကြီး ဖတ်ထားတဲ့ စာတမ်းတွေပေါ့။ အဲဒီ စာတမ်းမှာ မွန်လူမျိုးတွေ ဘယ်နေရာ ကနေ စပြီး ပြောင်းရွှေ့ လာတယ် ဆိုတဲ့ အကြောင်း၊ အောက်မြန်မာပြည် ရာမည ဒေသမှာ သုဝဏ္ဏဘူမိ တည်ထောင်တဲ့ အကြောင်း၊ မွန် လူမျိုးတွေရဲ့ သမိုင်းကြောင်းကို အထောက် အထား တွေနဲ့ ရေးထား တာကို ထုတ်ေ၀ မှာပါ” လို့ မောင်ဇေယျက ရှင်းပြပါတယ်။

“Archaeological Aspects on Old Pyu Mon Myanmar” စာအုပ် က တော့ ဆရာ နိုင်ပန်းလှ ၁၉၈၀ ဝန်း ကျင် ကThe Working People’s Daily နဲ့ Guardian အင်္ဂလိပ် သတင်းစာ တွေမှာ ရေးခဲ့တဲ့ ရှေးဟောင်း သုတေသနနဲ့ ဆိုင်တဲ့ ဆောင်းပါး တွေကို ပြန်စုစည်းပြီး လုံးချင်း စာအုပ် အနေနဲ့ ထုတ်ဝေမှာ ဖြစ်တယ်လို့ သိရ ပါတယ်။

“ကျွန်တော် တို့ ဒီစာအုပ် တွေ ထုတ် တဲ့ ရည်ရွယ် ချက်က ဆရာကြီးက မြန်မာ လိုရော၊ အင်္ဂလိပ် လိုရော စာအုပ် တွေ ရေးခဲ့တယ်။ မြန်မာလို ရေးတာ ကတော့ ပြည်တွင်း မှာ လူသိများ ပေမယ့် အင်္ဂလိပ်လို ရေးတာ ကတော့ စာအုပ် မဖြစ်သေးဘူး။ ဒါကြောင့် ကိုယ့်ပြည်တွင်းမှာပဲ ဒေါက်တာ နိုင်ပန်းလှ အင်္ဂလိပ်လို ရေးတယ် ဆိုတာ သိစေချင်တဲ့ အတွက် အခုလို ထုတ်ဖြစ်တာပါ”လို့ မောင်ဇေယျက ပြောပြကြောင်း မြန်မာတိုင်း(မ်) ဂျာနယ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

မှတ်ချက်။ ။ ဟံသာဝတီမှ ကူးယူဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။ မူရင်းဖတ်ချင်ရင် ဒီမှာ သွားရောက်ဖတ်ရှု့နိုင်ပါကြောင်း….