မှတ်ဖွယ် မှတ်ရာ ၊
စာဒေသာ ( ၇၉ )
( ဘာသာ ရေး )

အမိ ပြည်မြန်မာ မှာ ၊
ဗုဒ္ဓ သာသနာ ။
ရောင်ဝါနေသို့ ထွန်းကားပါ စေ သော် ။

A Dream Really Came True
Once in Bago Hantharwady
စိတ်ကူးယဉ် အိပ်မက်တွေ၊
တကယ် ဖြစ်ခဲ့တယ် ။

ပဲခူး ဟံသာဝတီ မှာရှိတဲ့ ၊
ပဲခူး က ဘုရားပွဲ ။

ပဲခူးတိုင်း ဆည်မြောင်းရုံး မှာ သက္ကရာဇ် ၂၀၀၀ ပြည့် နှစ်နောက်ပိုင်း မှာ ၊
ညွှန် ကြား ရေးမှူးရာထူးတိုးဖြင့် ၅ နှစ်ကြာ မိမိ တာဝန်ကျခဲ့စဉ် က၊
ပဲခူးဆည်မြောင်းရုံး ဝင်းထဲမှာ တည်ထားကိုးကွယ်ထားခဲ့တဲ့ ၊
သီရီမင်္ဂလာဆုတောင်းပြည့်စေတီ ဘုရားပွဲ ရှိခဲ့တယ်။
နှစ်စဉ် တပိုတွဲ လပြည့်နေ့တိုင်းမှာ ဘုရားပွဲ လုပ်ခဲ့တာကြာပြီ ။

ဟံသာဝတီ ပဲခူး မှာ ဆည်မြောင်းတာဝန်ကျခဲ့စဉ် ၊
ရုံး ရဲ့အနီး ေ ရကန်ဘေး မှာ ဘုရားကုန်းအဟောင်း တစ်ခုကို
ခြုံ ပုတ် ေ တွထဲမှာ မ ေမျာ် လင့် ဘဲ သွား တွေ့ ခဲ့ရာ က ၊
ဘုရား ကုန်းပေါ်မှာ အာနန္ဒာပုံစံ ဂူဘုရား တစ်ဆူ ကို တာဝန်ယူ တည်ဆောက် ဖြစ်ခဲ့လိုက်ပါတယ် ။

ဘုရားမတည်မီ ညောင်တုန်းသားပန်းချီ ဝင်းမြင့်မိုး ကိုရေကန် ေဘးက ဘုရားတည်မဲ့နေရာ ခေါ်ပြခဲ့ တယ်
စိတ်ကူး ပြီး တည်ထား ကိုးကွယ် မဲ့ ဘုရားစေတီပုံ ကို ၊ သူ့ရှင်းပြတယ် ။
သူက ရေကန်ဘေးကနေ ရေကန်ကို အ ဝေးက ကြည့် ပြီး၊
နောင် တည်ထားကိုးကွယ် မဲ့ ဘုရား စေတီ ပုံကို ၊
ပဲခူး လေးမျက်နှာ ဘုရားကြီးကို လှမ်း မြင် နေ ရဟန် ၊ နောက်ခံထားခါ ၊
သူကစိတ်ကူး ပုံ ဖေါ် ပြီး၊ ပန်းချီ ရေးပေး ခဲ့ပါတယ် ။

သူဆွဲပေးတဲ့ ဘုရား ပန်းချီပုံကို ပြ ပြီး၊ ဘုရားတည် ဘို့ ၊ အလှူခံ ခဲ့တယ် ။

မိခင် ဆည် ေ မြာင်း ဌာန က ဆရာသမားကြီးတွေ ၊အထက်လူ ကြီး ေ တွ ၊
တစ်နိုင်ငံလုံး ကဆည် ေ မြာင်း မိတ်ဆွေတွေ ၊ လုပ်ဖေါ် ကိုင်ဖက်တွေ ၊
ဆည် ေ မြာင်း မှာ အတူ လက်တွဲ လုပ်ခဲ့ဘူးတဲ့ တပည့်တပန်းတွေ ၊
ဆွေမျိုးသားချင်း တွေ ၊
ပဲခူးတိုင်းတစ်ခုလုံး ၊မိမိလက် အောက်မှာ ရှိ တဲ့ ပဲခူးခရိုင် ဆည် ေ မြာင်း ရုံး ၄ ရုံး နဲ့အတူ
ပခူးတိုင်း အုပ်ချုပ်ရေး ဌာနက ၊ တာဝန်ခံ ခံ လူကြီးတွေလဲ မကျန်ရ အောင် အလှူခံခဲ့ တယ် ။
ပဲခူး တိုင်းအတွင်း အတူလက်တွဲလုပ် နေကြတဲ့
ရင်းနှီးတဲ့ ဌာနဆိုင်ရာ မိတ် ေ ဆွ ေ တွ ထံမှာလဲ အလှူခံတယ် ။
တည်ဆောက်တော့မဲ့ ဘုရား ပုံ ပန်းချီကားကို ဖိတ်စာ ပုံ ေ ကြာ် ငြာ လုပ်ပြီး အလှူခံခဲ့ပါတယ်။

ထပ်ဖြည့်စွက် အလှူခံခဲ့တာရှိ သေးတယ် ။
ပဲ ခူးတိုင်းဆည် ေ မြာင်းရုံး နဲ့ ပဲခူးခရိုင်ဆည် ေ မြာင်းရုံး ေ တွ မှာ ရှိ နေကြတဲ့
ဝန်ထမ်း အမျိုးသမီး ေ တွ နဲ့ အတူ ၊အရာရှိ ဝန်ထမ်းဇ နီးသည် ေ တွလဲ ပါဝင်တဲ့၊
ပဲခူးတိုင်း ဆည် ေ မြာင်း ဝတ် ရွတ် အဖွဲ့ တစ်ဖွဲ့ ကို ဖွဲ့ ခဲ့တ ယ် ။
အမျိုးသမီး ဝတ် အဖွဲ့ ေ တွက ပဲခူး မှာရှိတဲ့ ဝန် ထမ်းအိမ် ေ တွ ကို ရုံးဆင်းချိန် ေ တွမှာ သွားကြ ၊
ပဲခူးဆည် ေ မြာင်းသင်တန်း ေ ကျာင်း ဝန်ထမ်းအိမ် ေ တွ ၊ညောင်လးပင် က ဆည် ေ မြာင်း ရုံး ဝန်ထမ်း အိမ် ေ တွ နဲ့အတူ ၊ ရန်ကုန် မှာ နေကြတဲ့ ဆည် ေ မြာင်း ညွှန် ကြား ေ ရးမှူးချုပ် ကြီးရဲ့
အိမ်ပါမကျန်ရ အောင် ၊ အချိန်ပေး သွားကြပြီး၊ အိမ် ေ တွမှာ အန္တရာယ် ကင်း ဝတ်ရွတ်ခါ အလှူခံထွက်ကြတယ် ။

အလှူခံ လို့ ရသရွေ့၊ အလှူ ရငွေနဲ့ဘု ရား ေ အာက် ေ ခြ ပန္နက် ခုံ ၊ ပစ္စယံ ကစလို့ ၊
တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့် ဘုရား ကို တာဝန်ယူ တည်ခဲ့တယ် ။
ဘုရားတည်ဆောက် နည်း စနစ် ကို တမူထူးခြားစွာ တီထွင် လုပ် ခဲ့တယ် ။
ကျွန် တော်ေ ကျာင်းသားလူငယ် ဘဝ က ကျင့်သုံးခဲ့တဲ့ DO IT NOW ကိုပြန်လည် ကျင့်သုံးတယ် ။
ယခု လက်ငင်းလုပ် နေတာကိုဘဲ အာရုံ ထားလုပ်မယ် ။
လုပ်စရာ ရှိတာ ချက် ခြင်းလုပ် ၊အ ေ ကြွးမထားနဲ့။
ေ ရှ့ မှာ မလုပ်ရ သေး တာ ကိုခေါင်းထဲ လုံးလုံးမထည့် ဘူး ။
ဘုရား စေတီကြီးတည်ဘို့ ဘယ်လောက်ကုန်မလဲ၊ ဘယ်လောက် ကြာမလဲ၊
ခေါင်းထဲအ ရေးတယူထည့် မစဉ်း စားခဲ့ဘူး။
ခုလုပ် နေတဲ့ အလုပ် တစ်မျိုးထဲကိုသာ အာရုံ ထား ပြီး၊
ပြီး အောင် ချက်ခြင်းစီမံဖန်တီးမယ် ။ အခြားဘာမှ မစဉ်းစားဘူး ။

( တစ်ရက် မှာ တော့ ၊ ဆည် ေ မြာင်း ဒု.ညွှန် ချုပ် တစ် ဦး ၊ နေပြ ည်တော်အသွား ပဲ ခူး ဆည် ေ မြာင်း ကို ခန ဝင် နားတယ် ။ ဆရာသမားကို ပဲခူး ဟံသာ ဝတီခေတ်ကစေတီပျက် တစ်ဆူကို ပြန်တည်နေတဲ့
အ ေ ကြာင်း သတင်း ပေးပါတယ် ။ တည်မဲ့ ဘုရားပုံ ပန်းချီကားပြ ပြီး အလှူခံတယ်။
ဆရာသမားက ဘုရားပုံ ပန်းချီကို ေ တွ့ လိုက်တာနဲ့ ၊ တအံ့ တဩ နဲ့၊ အိုး၊ အလိုလေး လို့ မ ေ ပြာ ရုံ တမယ် ။ ခင်ဗျားတို့ ဘုရား စေတီ ပုံ က နိုင်ငံ တော်အဆင့် လုပ် မှ ပြီး မဲ့ ပုံ စံ ကြီး ပါ လားလို့ ေ ပြာတဲ့ အထိ ဖြစ် ခဲ့ဘူးပါတယ် ။ အနားမှာ နေတဲ့ ကျွန်တော်က ဆရာသမားကို ကြည့် ပြီး ကျိတ်ပြီး ပြုံးနေမိခဲ့တယ်။ ကျွန် တော်က ဘု ရား ကို တည်ဘို့အရေးမှာ ၊ လုပ်ရင် ဖြစ်တယ် ။ ပြီးကို ပြီးရမယ်၊ ဘယ် အချိန် ပြီး မလဲတော့ မသိ။ ဘယ် တုံးကမှလဲ မ ခန်းမှန်းပါ။ အလှူခံ ရ ေ ငွ အ ေပေါ် မှာ လဲ မူတည် တယ် ဆိုပြီး ခံယူထားခါ၊ မိမိကိုယ် ကိုမိ မိ ၊ အချိန်တန် ရင် ပြီး မယ် လို့ ၊ ယုံ ကြည် ထားသူ ဖြစ်တယ်. ။ )

အလှူခံရထား တဲ့ ေ ငွ နဲ့ ၊ လက်ရှိ လုပ်နေတဲ့ အလုပ် ၊ အဆင့်ကို သာကောင်း ကောင်းပြီး တဲ့အထိ လုပ် သွားမယ် ။ဆေးသုတ် အပြီးအ ေ ချာ သတ် ပြီးတဲ့အထိ လုပ်သွား မယ် ဆို ပြီး ,တစ်ခုတည်းဘဲခေါင်းထဲထည့်ခါ ၊ အလှူ ခံရ ေ ငွ နဲ့ ၊ တစ်ဆင့်ပြီး တစ်ဆင့် လုပ် သွားခဲ့ပါတယ်၊ လုပ် နေစဉ် မှာ နောက်လုပ်မဲ့အလုပ် ေခါင်း ထဲ လုံးလုံး မထည့် ဘူး။ ပဲခူး မှာ ဘုရားတည်ခဲ့တဲ့ ကျွန်တော့် စနစ်ပါ။
တစ်ခုပြီးမှ တစ်ခုကိုသာ အာရုံ ထား လုပ် ေ ကြး။

အ ေ ချာ သတ် လုံးလုံး ပြီးမှ နောက် တစ်ဆင့် တက်မယ်။ အဲ ဒီ ကျ မှနောက် အဆင့်အတွက် အလုပ် ေ တွ ကို စဉ်းစားလုပ်မယ် ။အောက် ခံ ပန္နက်ခုံ ၊ ပစ္စယံ ကစလို့ ဘုရား လှိုဏ် ဂူ၊ ပြီးရင် အမိုး ၊ ဘုရား ငှက် ေ ပျာ ဘူး ၊ထီး တော် တင်တဲ့ အဆင့် အထိ တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့် အလှုခံလိုက် ၊.အလှူ ရ ေ ငွ နဲ့လုပ် လိုက် ၊ ဆက် အ လှူခံလိုက် နဲ့ တစ်ဆင့် ပြီး တစ်ဆင့်။ လုပ် ပြီးသမျှ အပြီးသတ် ဆေးသုတ် ပြီးသည် အထိ အစီအစဉ်တကျ နဲ့ ၊ ဘုရား ကို ဦးဆောင် တာဝန် ယူ တည် ဆောက်ခဲ့ပါဝယ် ။
ထိးတော်နေရာလဲရောက်ရော ဘုရား စေတီ တစ်ခုလုံးဆေး ထပ်သုတ်စရာ မလိုတော့ ဘဲ ၊ အ ေ ချာ သတ် လုံး လုံး ပြီးသွားပါပြီ။
ဘုရားနဲ့ ပတ်သက်လို့နောက်ထပ် လုပ်စရာ ဘာမျှ မကျန် ေ တာ့ သလောက် ပါ။ ထီးတင်ဘို့အဆင်သင့်ပါဘဲ။

ရသမှ အ လှူ ရ ေ ငွ အဆင့်ဆင့် နဲ့ ၊ ဘု ရားတည် ေ ဆာက်ရေးကို တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့် တက်ခါ၊
တည်ဆောက်ပြီးသမျှ ပြန် လှည့်မကြည့် ေ ကြး ။အဆင့်တိုင်းကို အ ေ ချာ သတ်ဆေးသုတ် အပြီး အထိ လုပ်ပြီး ၊ ပြီးသမျှ လုံး ဝ အပြီးတည် ေ ဆာက်ရေး ၊စနစ် နဲ့ ကျွန်တော် လုပ်ခဲ့ပြီး စီ မံ တည် ဆောက် ခဲ့ တာ, အောင်မြင် ခဲ့ပါတယ် ။
ရုံး က တပည့်ေ တွ ၊ ဝန်ထမ်း ေ တွ အားကလဲ လဲ အများကြီးပါခဲ့တယ် ။ ဒါ ပေမဲ့ မိခင်ဆည် ေ မြာင်း ဌာန အလုပ် တာ ဝန် ေ တွကိုတော့ လုံးဝ အထိ ခိုက် မခံခဲ့ပါဘူး။

တည်ဆောက် ကာလ ၂နှစ်ကျော်ခန့်ကြာခဲ့တယ် ။၂၀၀၆ ခုနှစ် မှာ ပြီးသွားခဲ့ ပါတယ် ။
၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ ေ ဖဖေါ် ဝါရီလ ၁၂ ရက်နေ့ ( ပြည်ထောင်စု နေ့ ) ၊ ၁၃၆၇ ခုနှစ် ၊ တပိုတွဲ လပြည့် နေ့မှာ ဘုရားထီး တော် တင် လှူ ပွဲကို စည်ကားသိုက်မြိက်စွာနဲ့အောင်မြင်စွာ ကျဉ်းပ ပြုလုပ် နိုင်ခဲ့တယ် ။

ခုတော့ စည်ကား လို့နေပါပြီ ။
နောက်ရောက်လာ ၊ တာဝန်ကျလာကြတဲ့ ဆည်မြောင်းမျိုးဆက်သစ်တွေက လဲ လိုအပ်တာတွေ ဆက်ပြီး မွမ်းမံပြင်ဆင်ကြတယ် .။
ဘုရား အနီး မှာ ,ကပ်လျက်က ဓမ္မာရုံ အကြမ်းထည် အဖြစ်တည် ဆောက် ပေးထား ခဲ့ တဲ့ “ကြည်သာ ချမ်းမြ ဓမ္မာ ရုံ “ လို့ နာမည် ပေးထားတဲ့ ၊ ဓမ္မာရုံ ကြီးက ယခု အခါ မှာ ခန်းနားထယ်ဝါ စွာ နဲ့ ဓမ္ဗာရုံ အသစ်ကြီး ဖြစ် လို့ နေပါပြီ ။

ဆည်မြောင်းရဲ့ ဌာနဆိုင်ရာ အချို့ အလုပ်တွေ ၊ အစည်းအ ေ ဝး ေ တွ နဲ့ ၊ ,လေလံ ပွဲ ေ တွ ကို တခါတရံ ဓမ္မာရုံ ခန်းမ ထဲ မှာ လုပ်နေကြတာ တွေ့ရ လို့ အဝေးကနေ ကြည့်ပြီး ဝမ်းသာပီတီဖြစ်ရပါတယ် ။

နှစ်စဉ် အခါကြီး ရက် ကြီး လပြည့်နေ့တွေမှာ ၊ မူလ စီစဉ် ေ ရးဆွဲ ချမှတ်ထားခဲ့တဲ့အတိုင်း ၊ အနားက ပဲခူးတိုင်းဆည်မြောင်းနဲ့ ပဲခူးခရိုင် ဆည်မြောင်း ရုံး ဝန်ထမ်းမိသားစုတွေက ဘုရား ဝေယာဝစ္စ အလှူ အတန်း တွေ အခါ အား လျော် စွာ လုပ်နေကြတယ် သိရပါတယ် ။

နှစ်စဉ် တပိုတွဲ လပြည့်နေ့တွေမှာ ဘုရားပွဲနဲ့အတူ ဆွမ်းဆန်စိမ်း လောင်းလှူပွဲတွေ ကို လဲ
ဆည်မြောင်းဝန်ထမ်းတွေက ဝတ် မပျက် ဆက်လုပ်လာနေခဲ့ကြတယ် ။

ကျွန် တော်တို့ ဇနီး မောင်နှံ ကလဲ ၊ တပိုတွဲလ ပြည့် ဘုရား ပွဲ ကို နှစ်တိုင်း လိုလို သွား ဖြစ်ခဲံ့ကြတယ် ။

ကိုဗစ်စဖြစ်လာတဲ့ ၂၀၂၀ ကစလို့ နှစ်စဉ် ဘုရားပွဲ ရပ်နားထားခဲ့ ရပါတယ် ။

အေးမြင့် ( ညောင်တုန်း )
၁/၈/၂၀၂၂

ရည် ညွှန်း(၁) ။ Facebook post 1/4/2022

Traditional Swun Laung ( Puring in Profusion ) Festival in Myanmar after 124 years :
Then in 1890 and Now in 2014

Like our ancient Myanmar Traditional Swun Laung ( Pouring in Profusion ) festival by most of our Myanmar Buddhists people in the past ,in 1890 , 124 years ago in one pagoda compound ,
we at ID , Bago had a regular Buddhist traditional Swun Laung Festival yearly on the full moon day of Myanmar’s month of Da Bo Dwe since 2006 , for 9 years now .

The pagoda was a reconstructed new one ( with inner Hlaing rooms like Ananda of Bagan ) ,named as ” Thi Ri Min Ga Lar Su Taung Pyayt Zay Di Taw ” on a previous site of a damaged ancient stupa pagoda seemingly dating back to the old Hantharwaddy Dynasty of king Dhamazaydi period . This king, one of its kind , was a devoted Buddhist in our history of Buddhism in Myanmar .

Apart from their daily office duties and household chores , staffs of the ID , in Bago were eager to make donations to Sanghas came from nearby monasteries in Bago on that full moon day of Swun Laung Festival in the pagoda compound annually like their ancient Buddhist ancestors .

ရည် ညွှန်း ။ (၂)
ေ အးမြင့် ( ညောင် တုန်း ) ၏ မှတ် ဖွယ် မှတ် ရာ ၊ စာဒေသာ ။ စာအုပ် ၊
( စိမ်းရောင်စိုစာ ပေ၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၀) .

• စာ ရေးသူ၏ ဘဝမှတ် တမ်း အ ေထွ ေ ထွ ၊( စာမျက်နှာ ၁၆၄-၁၆၅ )
  ဆောင်ရွက် ခဲ့သော ဘာသာရေး၊ သာသနာရေး။ ( စာမျက်နှာ ၁၉၃-၁၉၆ )
  ဟံသာဝတီ ဗုဒ္ဓ ဂါယာ နှင့် ကျွန်တော် ( စာမျက်နှာ ၂၆၂-၂၇၇ )