မြစ်ဆုံအရေး တွေး စရာ များ
မြစ်ဆုံအရေး
နဲ့
ဆက်စပ်နေတဲ့
ဧရာဝတီ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသ
ဟင်္သာတ တာတစ်ကျော
ဧရာဝတီ မြစ် ရေကြီး မှ ု ပြဿနာတွေ နဲ့
ရေဘေးကာကွယ်ရေး နည်းလမ်းများ။
အချိန်တွေပြောင်း
ခေတ်တွေပြောင်းလာတော့
အတွေးအခေါ် အယူအဆတွေ လဲ
ခေတ်နဲ့ အညီ ပြောင်လဲနေပါတော့တယ် ။
တစ်ခေတ် တစ်ခါက ရြေကြီးမှ ုတွေကာကွယ်ဘို့ဆိုရင်
ရေဘေးကာကွယ်ရေး မြေသား တာတမံတွေ အခိုင်အမာ တည်ဆောက်မြှင့်တင်ပြီး ကာကွယ်ခဲ့ ကြပါ တယ် ။ Structural Measure လို့ ဆိုတဲ့ အင်ဂျင်နီယာ အဆောက် အအုံ နဲ့ ဖြေရှင်းတဲ့ နည်းပေါ့ ။
ရေဘေး ကာကွယ်ရေး အလုပ်တွေ အဓိကထား လုပ်နေကြတဲ့ ကျွန်တော်တို့ ရဲ့မိခင်ဌာန ဆည်မြောင်း ဌာန မှာ ပင်လျင်
ကျွန်တော်တို့ ကိုယ်တိုင် ဒီနည်းဘဲ အဓိကထား လုပ်ခဲ့ ကြတာ ဒီနေ့ အထိတိုင် ပါဘဲ။
ဒါပေမဲ့ နယ်သာလင်နိုင်ငံမှာ ဒီလိုမဟုတ်တော့ ဘူး၊
ကျွန်တော်တို့ကိုယ်တိုင် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသ ရေစီမံခန့်ခွဲ မှ ု ပညာတွေ လေ့ လာခွင့် ရခဲ့ ကြ တဲ့ ပင်လယ်ရေမျက်နှာ ပြင်အောက်မှာနေကြတဲ့ နယ်သာလင်နိုင်ငံက ဒတ်ခ်ျ ပညာရှင်တွေ ကိုယ်တိုင် ဒီနေ့မှာဆိုရင် ရာသီဥတုတွေ ကမောက်ကမ ပြောင်းလဲနေတတ်တဲ့ ခေတ်ကြီးနဲ့ အညီ ရေဘေးကာကွယ်ရေး နည်းစနစ် အယူအဆသစ်တွေ ကို တီထွင် ကြံဆပြီး သူတို့ နိုင်ငံမှာကို လက်တွေ့ အသုံချနေကြတာကို မကြာမီက သတိထားမိခဲ့ ဘူးပါတယ် ။
အဓိက အခြေခံ အယူအဆ ကတော့ ရိုးရိုးစင်းစင်းလေးဘဲ။
ကျွနိေ တ်ာတို့ သက်ရှိ လူသားတစ်တွေမှာ လူ့အခွင့် အရေး နဲ့ ရပိုင်ခွင့် တွေ ရှိကြသလို
ရေအင်ဂျင်နီယာ ဒတိခ်ျ ပညာဂှင်တွေရဲ့ အတွေူအခေါ်ဆန်းသစ် လိုက်ပုံက
အသက်ဇီဝ မရှိတဲ့ ရေ နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်က နေရာ ဒေသ အသီးသီးမှာ စဉ်ဆက်မပြတ်စီးဆင်းနေကြတဲ့ မြစ်ချောင်းတွေ အနေနဲ့ လဲ သူတို့မှာ လဲ လူတွေရဲ့ လူ့အခွင့် အရေး လို ဘဲ မြစ်တွေအတွက် မြစ် အခွင့် အရေးတွေ ရှိရမယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆပါဘဲ။
မြစ်တွေရဲ့ မြစ်အခွင့်အရေးက ဘာများပါလိမ့် ။
တစ်ခြားမဟုတ်ဘူး ။
Room for the River လို့ ခေါ်တဲ့ မြစ်တွေ ချေုာင်းတွေ မှာ ပုံ မှန်ထက် စီးဆင်းတဲ့ ရေ ၊ မြစ်ရေ ကြီး လာခဲ့ ရင် ပိုလျံ များပြားလာတဲ့ ရေတွေ ကောင်းကောင်း စီးနိုင်အောင် ရေစီး လမ်းကြောင်း အသစ် နေရာ ပေး ဘို့ ဆိုတာပါဘဲ။
တစ်ကယ်တမ်းကတော့ မြစ်တွေချေုာင်းတွေ အများစု မှာ ခုမှ တွေးခေါ်လာကြတယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆ ဖြစ်တဲ့ ရေစီးဆင်းရမဲ့လမ်းကြောင်းနေရာ ဖြစ်တဲ့ မြစ်ကြောင်းတစ်လျောက်မှာ Flood Ways ခေါ်တဲ့ ရြေကြီးချိန် ရေစီး လမ်းကြောင်းတွေက မိုးရာသီအတွက် Flood Plains
ရေလှ ွးမ်းလွင်ပြင်တွေကို သဘာဝက ဖန်တီး ပေး ထားပြီးသားပါ။
မိခင် ဧရာဝတီ မြစ်ကြီးရဲ့ မြေပြန့် လွင်ပြင် စီးဆင်းရာ မြစ်ကြောင်းတစ်လျောက်မှာ ဧရာဝတီမြစ်ကြီးဟာ နွေ အခါမှာ ရေစီး လမ်းကြောင်း က တစ်မိုင် အတွင်း မြစ်ထဲမှာ ရှိနေတတ်ပေမဲ့ မြစ်ရေကြီးတဲ့ မိုးရာသီအချိန်မှာတော့ ဧရာဝတီရဲ့ ရေသွားလမ်းကြောင်း
ရေလှ ွမ်း လွင်ပြင်ဟာ အကျယ်ဆုံး နေရာတွေမှာ ၄ မိုင်ကနေ ၅ မိုင်အထိ ပင် မြစ်ပြင် အကျယ် ရှိနေတတ်ပါတယ် ။
လူသားရယ်လို စတင် ဖြစ်ထွန်း လာကတည်းက ရေကြည်ရာ မြက်နု ရာရှာ ကြတဲ့ ခေတ်အဆက်ဆက် လူသားတွေဟာ သူတို့ အတွက် လူမှ ုစီးပွ ား ဘဝကို အထောက်အကူ ပြ ုတဲ့ မြစ်ကြီးတွေ နား မြစ်ကမ်းနားဖူး ပေါ် မှာဘဲအခြေချ နေထိုင်လာကြတာဖြစ်တော့ ဖေါ်ပြပါ ရေလွှ မ်းလွင်ပြင် ဧရိယာ အကျယ်တွေက တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် လျော့လာတော့တယ် ။ ဒီမှာ သဘာဝရဲ့ ရေစီးကြောင်းသွားရာ ရေလှ ွမ်းလွင်ပြင် Flood Plain ထဲ ကို လူတွေ နေရာ ဝင် လု နေထိုင် စိုက်ပျိ ုးကြရာကနေစတင်ပြီး လူတွေအပေါ် မြစ်ရေကြီးမှု ပြဿနာတွေ စတော့ တာပါဘဲ။ မြစ်တွေရဲ့ မြစ်အခွင့် အရေးကို လူတွေက ဝင်ရောက် နှောက်ယှက် ဖျက်ဆီးလိုက်သလို ဖြစ်ကုန်တယ်။
ဧရာဝတီ မြစ်ရီုးတစ်လျောက် မြစ်ရေကြီးရခြင်းအကြောင်းအချက်တွေ များစွာ ရှိနိုင်တဲ့ အထဲက အရေးကြီးအချက်တစ်ခု လဲ ဖြစ်ပါတယ် ။
ဒတ်ခ်ျ အင်ဂျင်နီယာတွေက ဒီအချက်ကို အလေးထားကြတယ်။
မူလ ရေစီး ရာ ရေ လှ ွမ်း လွင် ပြင်တွေကို ပြန်ဖေါ်ဘို့ကြိုးစားကြတယ်။
သူ့ နိုင်ငံရဲ့ မြစ်ဝကျွန်ပေါ် တစ်ခွင်မှာ တစ်ချိန် က တာတွေဆောက် ပြီးရေဘေးကာကွယ်ခဲ့ သော် လဲဘဲမြစ်ရေကြီးမှုတွေ ပုံမှန်ဆက်ဖြစ်နေတာ တွေ့နေကြရာက တစ်ဆင့် သမရီုးကျ အတွေးအခေါ်ကို မြေလှန်လိုက်ပြီး ရေကြီးတတ်တဲ့ တစ်ချိ ု့ နေရာ တွေမှာ ဆောက်ပြီး တာတွေ ဖျက်ပြီး မြစ်အတွက်ရေလမ်းကြောင်း ထပ်ပေး နိုင်ဘို့ လုံလောက်တဲ့ အကွအဝေး ရောက်တဲ့ အထိ တာတွေကို နောက်ဆုတ် ရှေ ွ ဆောက်တဲ့ အလုပ်တွေ လုပ်ကြတယ် ။ တြခြား နည်းတွေလဲ သုံးကြသေးတယ်။ မဟာ ဗြ ူဟာမြာက် စီမံကိန်း Dutch New Delta Plan ဒတိခ်ျတို့ ရဲ့ မြစ်ဝကျွန်းပေါ် စီမံကိန်းသစ် အနေနဲ့ အင်ဂျင်နီယာတွေက ရေးဆွဲပြီး သက်ဆိုင်ရာကို တင်ပြတော့ အစိုးရကသဘောတူခွင့်ပြုလို့ ခုဆို နယ်သာလင်နိုင်ငံမှာ နှစ်တို နှစ်ရှည် စီမံကိန်း အသွင်နဲ့ အကောင်အထည်ဖေါ်နေကြတယ်လို့ ကြားနေရပါတယ် ။
မြစ်ဆုံ နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဧရာဝတီမှာ ရေကြီးတာနဲ့ ဆက်စပ်ပြီး ကမ္ဘာ့ ဘဏ်မှာ ဒီနေ့ထိ အတိုင်ပင်ခံ အင်ဂျင်နီယာ လုပ်နေတဲ့ ဝါရင့် ဆရာသ မား တစ်ဦးနဲ့ မကြာမီက မေးမြန်းဆွေးနွေးဖြစ်ခဲ့ ပါတယ် ။
ကျွန်တော်က ဆည်မြောင်း အင်ဂျင်နီယာ ပီပီ ကျွန်တော့် အယူအဆကို တင်ပြခဲ့ တယ်။
ဟင်္သာတ မှာ ရေကြီးတာကို မြစ်ဆုံ ဆည် ဆောက်ပြီးတစ်နည်းဖြေရှင်း လို့ရတယ်ဆို တဲ့ အတွေးအမြင် သဘောထားကို ဒီဇိုင်းပုံထုတ်ပိုင်းတွေ အသေးစိတ် မသိသေးတဲ့ ကျွန်တော်က
ဧရာဝတီမှာ ဖြစ်ပေါ်ကြုံတွေ့နေရတဲ့ ရေကြီးမှ ုပြဿနာတွေက်ု ဆည်မဆောက် ဘဲ တာဆင့် တာမြှင့် နည်းတွေနဲ့ လုပ်သွား လို့မရနိုင်ဘူးး လားလို့ ကျွန်တေိာက လုပ်နေကျ အလုပ်ကို အခြေခံပြီးဆွေးနွေးကြည့်တယ် ။
ဆရာထောက်ပြတာ က ဧရာဝ တီ မြစ်ကြီးရဲ့ ကြမ်းခင်း မြေမျက်နာပြင်က နှစ်တိုင်း အနယ်ချ နုန်းပို့ချပြီး နှစ်တိုင်း မြစ်ကြမ်းပြင် မြင့်နေတဲ့ အတိုင်း ခင်ဗျား တာတွေ လိုက်မြှင့် နေမလား လို့ ပြန် မေးပါတယ်။
သေချာတာတစ်ခုကတော့ အများစုသော ကျွန်တော်တို့ လို အင်ဂျင်နီယာ တစ်တွေ ဟာ ဧရာဝတီအကြောင်း ပညာရပ်ပိုင်းဆိုင်ရာမှာ ကောင်းကောင်း မသိကြသေးပါဘူး ။
လေ့ လာ သုတေသန ပြ ုမှ ု အလွန်တရာ အားနည်းခဲ့ တဲ့ ကျံန်တော်တို့ နိုင်ငံ နဲ့ ကျွန်တော်တို့အင်ဂျင်နီယာ လောကသားတွေ ဟာ ဧရာဝတီနဲ့ ပတ်သက်လို့ အများကြီး ဆက်လက် လေ့လာ ဘို့ လိုနေသေးကြောင်းပါ ခင်ဗျား။
အေးမြင့် ( ညောင်တုန်း )
မြန်မာ့ နှစ်ဆန်းတစ်ရက်နေ့
ရည်ညွှန်း ။ ဆရာ ဦးဝင်းမျိ ုးသူရဲ့ မြစ်ဆုံ ကိစ္စ Facebook Post မှာ ပူးတွဲ ဖြန့်ထားတဲ့ You Tube Post ပညာပေး ဗွီဒီယို ဖိုင် ။
။
မှတ်ဖွယ်မှတ်ရာ စာပဒေသာ 